Bằng việc tưởng niệm linh thánh, vào những ngày ấn định trong suốt năm, Hội Thánh cử hành công trình cứu độ của Chúa Kitô. Mỗi tuần lễ, vào ngày gọi là Chúa nhật, Hội Thánh tưởng niệm sự Phục sinh của Chúa. Mỗi năm một lần, vào Đại lễ Phục sinh, Hội Thánh cũng họp mừng biến cố này cùng với sự Thương Khó hồng phúc của Người. Trong chu kỳ một năm, Hội Thánh triển khai toàn thể mầu nhiệm của Chúa Kitô và kính nhớ ngày sinh trên trời của các Thánh.[efn_note]số 1.Những Quy Luật Tổng Quát Về Năm Phụng Vụ Và Lịch Chung Rôma[/efn_note]
Trong chu kỳ một năm, khi họp mừng mầu nhiệm Chúa Kitô, Hội Thánh cũng mừng kính Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa, với lòng yêu mến đặc biệt, và cũng thúc giục các tín hữu sốt sắng kính nhớ các thánh Tử Đạo và các Thánh khác[efn_note]số 8.Những Quy Luật Tổng Quát Về Năm Phụng Vụ Và Lịch Chung Rôma[/efn_note]
Lễ trọng
Lễ trọng là mức độ cao nhất của việc cử hành các ngày lễ. Các lễ trọng là một trong những cử hành thiết yếu nhất của đời sống phụng vụ. Đây là ngày tưởng nhớ và tôn vinh một sự kiện quan trọng trong cuộc đời Chúa Giêsu và các mầu nhiệm quan trọng nhất của đức tin Công giáo. Có hai lễ trọng đặc biệt là lễ Phục sinh và lễ Giáng sinh. Hai lễ này kéo dài trong tám ngày liên tục. Cả hai tuần Bát nhật đều được tổ chức theo những quy luật riêng.[efn_note]số 12. Những Quy Luật Tổng Quát Về Năm Phụng Vụ Và Lịch Chung Rôma[/efn_note]
Các ngày lễ trọng:
- Lễ Mẹ Thiên Chúa: Ngày 01/01/2024.
- Lễ Hiển linh: Ngày 07/01/2024.
- Lễ Chúa Giêsu chịu phép rửa: Ngày 8/01/2024.
- Tết Nguyên Đán (năm Giáp Thìn): Ngày 10/02/2024.
- Lễ Tro: Ngày 14/02/2024.
- Lễ Thánh Cả Giuse – Ngày 19/03/2024.
- Lễ Truyền tin cho Đức Mẹ – Ngày 08/04/2024.
- Lễ Lá: Ngày 24/03/2024.
- Thứ Năm Tuần Thánh – Ngày 28/03/2024.
- Lễ Phục sinh: Ngày 31/03/2024.
- Lễ Lòng thương xót Chúa: Ngày 7/04/2024.
- Lễ Thánh Giuse Thợ: Ngày 01/05/2024.
- Lễ Chúa thăng thiên: Ngày 09/05/2024.
- Lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống: Ngày 19/05/2024.
- Lễ Chúa Ba Ngôi: Ngày 26/05/2024.
- Lễ Mình và Máu Thánh Chúa: Ngày 02/06/2024.
- Lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu: Ngày 07/06/2024.
- Lễ Thánh Phêrô và Phaolô: Ngày 29/06/2024.
- Lễ Chúa Hiển Dung: Ngày 06/08/2024.
- Lễ Đức Mẹ hồn và xác lên trời: Ngày 15/08/2024.
- Lễ Các Thánh: Ngày 01/11/2024.
- Lễ Chúa Kitô Vua: Ngày 24/11/2024.
- Lễ các Thánh tử đạo Việt Nam: Ngày 25/11/2024.
- Lễ Tạ ơn: Ngày 28/11/2024.
- Chúa Nhật I Mùa Vọng: Ngày 01/12/2024.
- Lễ Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên Tội: Ngày 09/12/2024.
- Lễ Giáng Sinh: Ngày 25/12/2024.
- Lễ Thánh Gia Thất: Ngày 29/12/2024
Một số lễ trọng luôn được cử hành vào cùng một ngày dương lịch và được gọi là “cố định” trong lịch phụng vụ – ví dụ, ngày 25 tháng 12 luôn là ngày Giáng sinh, ngày 1 tháng 11 là ngày lễ Các Thánh Nam Nữ và lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội luôn là ngày vào ngày 8 tháng 12. Các lễ trọng khác “có thể di chuyển” – nghĩa là ngày của chúng thay đổi hoặc dời dựa trên ngày Lễ Phục Sinh. Lễ Hiện Xuống sau Lễ Phục Sinh, Chúa Ba Ngôi là Chúa Nhật đầu tiên sau Lễ Hiện Xuống, Mình Máu Thánh Chúa Kitô là Chúa Nhật thứ hai sau Lễ Hiện Xuống, Thánh Tâm Chúa Giêsu là Thứ Sáu đầu tiên sau Lễ Hiện Xuống, v.v.
Vì vậy, điều gì phân biệt một sự trang trọng? Việc cử hành bắt đầu bằng những lời cầu nguyện buổi tối vào ngày hôm trước và một số, nếu là ngày lễ buộc, có Thánh lễ canh thức. Nếu lễ trọng rơi vào một ngày trong tuần, Thánh lễ hàng ngày trông giống như một phụng vụ Chúa Nhật, bao gồm ba bài đọc, Kinh Vinh Danh và Kinh Tin Kính. Tất cả những lời cầu nguyện trong Thánh lễ đều phản ánh sự kiện hoặc người được cử hành. Những yếu tố phụng vụ được thêm vào này giúp tôn lên sự chú ý đặc biệt dành cho sự kiện.
Lễ buộc
Giáo hội Công giáo quy định các ngày lễ buộc (dies festus de precepto), bao gồm một số lễ trọng:
- Mọi Chúa nhật[efn_note]số 4-7.Những Quy Luật Tổng Quát Về Năm Phụng Vụ Và Lịch Chung Rôma “4. Ngày đầu mỗi tuần, gọi là ngày của Chúa hay Chúa nhật, Hội Thánh họp mừng mầu nhiệm vượt qua, do truyền thống các Tông đồ bắt nguồn từ chính ngày Chúa Kitô sống lại. Vì thế, Chúa nhật phải được coi là ngày lễ quan trọng hàng đầu.5. Vì tầm quan trọng đặc biệt đó, Chúa nhật chỉ nhường chỗ cho các lễ trọng và các ngày lễ kính Chúa. Nhưng các Chúa nhật mùa Vọng, mùa Chay và mùa Phục sinh chiếm vị trí ưu tiên trên mọi lễ kính Chúa và mọi lễ trọng. Khi gặp các Chúa nhật này, các lễ trọng sẽ mừng vào ngày thứ hai, trừ phi các lễ đó trùng với Chúa nhật Lễ Lá hay Chúa nhật Phục sinh.6. Tự nó, trong ngày Chúa nhật không mừng lễ nào khác cách vĩnh viễn. Nhưng :
a) Chúa nhật trong tuần Bát nhật Giáng sinh, mừng lễ Thánh Gia Thất ;
b) Chúa nhật sau mồng 6 tháng giêng, mừng lễ Chúa Giêsu chịu phép rửa ;
c) Chúa nhật sau lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống, mừng lễ trọng kính Chúa Ba Ngôi ;
d) Chúa nhật cuối cùng Mùa Thường Niên, mừng lễ trọng kính Đức Giêsu Kitô, Vua vũ trụ.
7. Nơi nào các lễ Hiển Linh, Thăng Thiên, Mình và Máu Thánh Chúa Kitô không phải là lễ buộc, thì mừng vào Chúa nhật như ngày riêng của các lễ đó như sau :
a) Lễ Hiển Linh mừng vào Chúa nhật từ mồng 2 đến mồng 8 tháng giêng ;
b) Lễ Thăng Thiên mừng vào Chúa nhật VII Phục sinh ;
c) Lễ trọng kính Mình và Máu Thánh Chúa Kitô vào Chúa nhật sau lễ Chúa Ba Ngôi.”
[/efn_note]
- Đức Maria Mẹ Thiên Chúa – Ngày 1 Tháng 1
- Lễ Hiển Linh- Ngày 8 Tháng 1
- Thánh Giuse – Ngày 19 Tháng 3
- Lễ Chúa Lên Trời – Ngày 25 Tháng 5
- Lễ Mình Máu Thánh Chúa- Ngày 18 Tháng 6
- Lễ Thánh Phêrô và Phaolô tông đồ – Ngày 29 Tháng 6
- Lễ Đức Mẹ Lên Trời- Ngày 15 Tháng 8
- Lễ Các Thánh Nam Nữ- Ngày 1 Tháng 11
- Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội – Ngày 8 Tháng 12
- Lễ Giáng Sinh – Ngày 25 Tháng 12
Mặc dù tất cả các ngày lễ buộc đều là lễ trọng, nhưng không phải tất cả các lễ trọng đều là ngày lễ buộc. Chẳng hạn, việc cử hành Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội của Đức Maria là một ngày lễ trọng thể nhưng không phải là một ngày lễ buộc. Điều này cũng đúng với lễ trọng kính Thánh Giuse và lễ trọng kính Thánh Phaolô và Phêrô tông đồ.
Lưu ý thêm: Tuy nhiên, với sự phê chuẩn trước của Tòa Thánh, Hội đồng Giám mục có thể hủy bỏ hoặc chuyển một số lễ buộc sang ngày Chúa Nhật (Điều 1246 §2).
Tại Việt Nam, các Đức Giám Mục, theo Điều 1246 §2, duy trì các đặc ân vẫn có đối với các lễ buộc, nghĩa là:
-Tại Giáo tỉnh Hà Nội, ngoài các ngày Chúa Nhật, chỉ buộc giữ “Tứ Quý”, tức là 4 ngày lễ trọng: lễ Giáng Sinh, lễ Chúa Thăng Thiên, lễ Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời và lễ các Thánh Nam Nữ.
-Tại các Giáo tỉnh Huế và Giáo tỉnh Thành Phố Hồ Chí Minh, ngoài các ngày Chúa nhật, chỉ buộc giữ lễ Chúa Giáng Sinh[efn_note]x.Thông cáo Uỷ Ban Phụng Tự/ HĐGMVN. Tháng 4/1991.(giaophanlangson)[/efn_note]
Ngoài ra, Giáo luật còn cho phép các Giám Mục giáo phận cũng có thể ấn định các ngày lễ buộc cho giáo phận hay một vài nơi trong giáo phận, nhưng chỉ từng lần mà thôi (Điều 1246 §2)[efn_note]https://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/Phungvu/41LuatDuLe.htm[/efn_note]
Như thế, ở các quốc gia, nếu không áp dụng điều luật 1246 §2 như Giáo hội Việt Nam thì vẫn giữ nguyên luật buộc như đã được giáo luật ấn định ở điều 1246 §1. Nghĩa là: “Các tín hữu buộc phải tham dự Thánh Lễ ngày Chúa Nhật và các ngày lễ buộc khác…” (Điều 1247).
Lễ kính
Sau Lễ trọng, cấp độ thứ hai của việc cử hành phụng vụ là lễ kính. Như vậy, Thánh lễ và các bài đọc, cũng như phần phụng vụ các giờ đều có tính chất cụ thể trong ngày. Là những ngày lễ, chúng ta có thể đặc biệt nghĩ đến lễ Dâng Chúa Giêsu vào Đền Thờ, Chúa Hiển Dung, Đức Trinh Nữ Maria viếng thăm, tất cả các lễ kính các tông đồ và các nhà truyền giáo (trừ Lễ Thánh Phêrô và Phaolô là các Lễ trọng).
Lễ kính sẽ mừng trong giới hạn một ngày ; vì thế, không có kinh Chiều I, trừ phi những ngày lễ kính Chúa gặp Chúa nhật Thường niên và Chúa nhật mùa Giáng sinh và thần vụ của các ngày lễ kính đó thay thế thần vụ của các Chúa nhật vừa kể.[efn_note]số 13. Những Quy Luật Tổng Quát Về Năm Phụng Vụ Và Lịch Chung Rôma[/efn_note]
Lễ nhớ
Cuối cùng, lễ nhớ là việc cử hành phụng vụ diễn ra sau Lễ trọng và kính. Nó nhằm mục đích tôn vinh các vị thánh với phạm vi phổ quát. Lễ nhớ bao gồm: Lễ nhớ buộc và Lễ nhớ không buộc. Khi là lễ nhớ bắt buộc, vị thánh được tôn kính trong thánh lễ và nghi lễ (ví dụ Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu hoặc Thánh Phanxicô Salê), không giống như lễ nhớ tùy chọn vốn không có nghĩa vụ, và do đó được tùy ý quyết định của chủ tế. Việc cử hành các lễ nhớ được dung hòa với việc cử hành các ngày trong tuần, theo những quy luật trình bày trong Quy chế tổng quát về Sách lễ Rôma và trong Quy chế tổng quát về Các giờ Kinh Phụng vụ.[efn_note]số 14. Những Quy Luật Tổng Quát Về Năm Phụng Vụ Và Lịch Chung Rôma[/efn_note]
Những lễ nhớ bắt buộc gặp ngày thường trong mùa Chay thì chỉ có thể mừng như lễ nhớ không bắt buộc thôi.
Nếu trong một ngày có ghi trong lịch nhiều lễ nhớ không bắt buộc, thì chỉ mừng một lễ nhớ thôi và bỏ các lễ nhớ khác.
Các ngày thứ bảy mùa Thường Niên không có lễ nhớ bắt buộc, có thể mừng lễ nhớ không bắt buộc kính Đức Mẹ.[efn_note]số 14 và 15. Những Quy Luật Tổng Quát Về Năm Phụng Vụ Và Lịch Chung Rôma[/efn_note]
Lễ Vọng
Theo Giáo Luật:
Khoản 1247 : Vào ngày Chúa nhật và các ngày lễ buộc khác, tín hữu buộc phải tham dự thánh lễ, và hơn nữa, kiêng làm những công việc hay hoạt động làm ngăn trở sự thờ phượng Thiên Chúa, sự hưởng niềm vui ngày của Chúa, hoặc sự nghỉ ngơi cần thiết cho tâm trí và thân xác.
Khoản 1248 #1: Ai tham dự Thánh lễ, cử hành theo lễ nghi Công giáo bất cứ ở đâu, hoặc vào chính ngày lễ (đại lễ) hay vào chiều ngày trước lễ (vọng), thì người ấy đã chu toàn việc buộc dự lễ.
Nếu đã đi lễ vọng mà không dự được lễ chính ngày thì đã chu toàn bổn phận dự lễ buộc và KHÔNG CÓ TỘI. Nhưng nếu có thời gian và sắp xếp được, vì lòng yêu mến Thánh Thể, hy vọng sẽ có nhiều bạn trẻ không chỉ đi lễ chính ngày mà còn đi lễ vọng và còn đi hết các lễ của ngày đó vì chúng ta phải đến nhà Chúa để chung vui với Ngài chứ phải không![efn_note]HĐGMVN https://hddmvn.net/tim-hieu-ve-le-buoc-le-trong-va-le-vong/[/efn_note]
