Bí Tích Thánh Thể
- Bí Tích Thánh Thể được thông phần vào Mình và Máu Người để tạo nên một thân thể duy nhấ
- Lịch sử và Kinh thánh?
- Lược sử Bí Tích Thánh Thể
- Ai là người được phép cử hành bí tích thánh thể?
- Diễn tiến Phụng vụ Thánh Thể
- Thừa tác viên trao Mình Thánh Chúa
-
Bí Tích Thánh Thể được thông phần vào Mình và Máu Người để tạo nên một thân thể duy nhất
Trong việc cử hành Bí tích Thánh Thể, bánh và rượu trở thành Mình và Máu Chúa Giêsu Kitô nhờ quyền năng Chúa Thánh Thần và sự truyền phép của linh mục. Sự Hiện Diện Thực Sự của Chúa Kitô trong Bí Tích Thánh Thể – Mình và Máu. Đây chính là điều Giáo hội muốn nói khi nói về “sự hiện diện thực sự” của Chúa Kitô trong Bí tích Thánh Thể.
Trong lời kinh “xin ban Thánh Thần”, Hội Thánh khẩn cầu Chúa Cha ban Thánh Thần xuống trên bánh rợu; để nhờ quyền năng của Thánh Thần, bánh rượu trở nên mình Máu Đức Giê-su Ki-tô và để những người lãnh Thánh Thể trở thành một thể thể và một tinh thần duy nhất. (GLHTCG1353).
Sách Giáo lý nói: “Nhờ bí tích này, chúng ta kết hợp với Chúa Kitô, Đấng làm cho chúng ta được thông phần vào Mình và Máu Người để tạo nên một thân thể duy nhất” (GLHTCG 1331).
2. Lịch sử và Kinh thánh?
Trong Bữa Tiệc Ly, diễn ra trong bối cảnh Lễ Vượt Qua, vào đêm trước khi chịu khổ nạn trên thập giá, đã chia sẻ bữa ăn cuối cùng với các môn đệ. Chúa Giêsu đã rút ra nhiều biểu tượng nói trên và kết hợp chúng trong việc thiết lập Bí tích Thánh Thể. Chúa Giêsu cầm lấy bánh, bẻ ra và nói: “Đây là mình Thầy, hiến tế vì anh em. Anh em hãy làm việc này, mà tưởng nhớ đến Thầy.” (Lc 22:19). Và tới tuần rượu cuối bữa ăn, Người cũng làm như vậy và nói: “Chén này là giao ước mới, lập bằng máu Thầy, máu đổ ra vì anh em.”” (22:20). Sau đó Ngài ra lệnh cho họ: “Hãy làm việc này để tưởng nhớ đến ta”. Các học giả đã lưu ý rằng mặc dù bữa ăn tối được thực hiện trong bối cảnh Lễ Vượt Qua, nhưng không có con Chiên Lễ Vượt Qua nào được nhắc đến: Chúa Giêsu, chính Ngài là Chiên Con Vượt Qua (1 Cô-rinh-tô 5:7).
Việc thiết lập Bí tích Thánh Thể được viết trong bốn Tin Mừng dưới đây:
Matthêu 26:26-30
Máccô 14:22-26
Lu-ca 22:14-20
Gioan 6:22-59
3. Lược sử Bí Tích Thánh Thể
Ngay từ những ngày đầu tiên của của Giáo hội, trong Công vụ Tông đồ, các tông đồ và môn đệ đã cử hành Bí tích Thánh Thể: “Và họ chuyên tâm phục vụ lời dạy và sự hiệp thông của các tông đồ, việc bẻ bánh và cầu nguyện” (Cv 2:42). Như đã đề cập trước đó, việc “bẻ bánh” ám chỉ Bí tích Thánh Thể, như Chúa Kitô đã thiết lập trong Bữa Tiệc Ly. Còn có nhiều ví dụ khác: “Ngày thứ nhất trong tuần [Chúa Nhật], chúng tôi họp nhau lại để bẻ bánh…” (Cv 20:7). Trong thư của thánh Phaolô khẳng định rằng Bí tích Thánh Thể thực sự là Mình và Máu Chúa Kitô, và có những hậu quả đối với những ai tham dự một cách không xứng đáng. “16 Khi ta nâng chén chúc tụng mà cảm tạ Thiên Chúa, há chẳng phải là dự phần vào Máu Đức Ki-tô ư? Và khi ta cùng bẻ Bánh Thánh, đó chẳng phải là dự phần vào Thân Thể Người sao?17 ” (1 Cô-rinh-tô 10:16-17). Ngài cũng viết cho tín hữu Cô-rinh-tô rằng: “Vì vậy, bất cứ ai ăn bánh hoặc uống chén của Chúa một cách không xứng đáng thì sẽ mắc tội xúc phạm Mình và Máu Chúa” (1 Cô-rinh-tô 11:23-29). Trong Sách Khải Huyền, Thánh Gioan cho thấy rằng việc tôn thờ Thánh Thể tương ứng và tìm thấy sự ứng nghiệm trong việc thờ phượng trên trời, “bữa tiệc cưới Chiên Con” (Kh 19:19). Thánh Gioan cung cấp những hình ảnh mạnh mẽ tương ứng với Thánh lễ, cho thấy rằng các Kitô hữu đã tham gia vào việc thờ phượng trên trời. Trong Khải Huyền 4-5, Gioan mô tả Chiên Con Vượt Qua, các trưởng lão – presbyteros, là từ tiếng Hy Lạp chỉ các linh mục – việc công bố sự mặc khải của Thiên Chúa, xông hương, các bài hát, các thiên thần, cầu nguyện, “Thánh, Thánh, Thánh,” phủ phục, v.v… Những yếu tố này cho thấy rằng Thánh lễ không phải là một phát minh của Giáo hội, nhưng đó là một món quà mà các Kitô hữu đã tham gia vào việc thờ phượng hoàn hảo trên trời.
4. Ai là người được phép cử hành bí tích thánh thể?
Người được phép cử hành Bí Tích Thánh Thể là người được ban qua Bí Tích truyền chức linh mục.
– Giáo Luật (GL) điều 900§1 xác định rằng: “Chỉ có tư tế đã được truyền chức thành sự là thừa tác viên có thể cử hành bí tích Thánh Thể với tư cách là chính Đức Kitô (in persona Christi)”(1).
– Quy Chế Tổng Quát Sách Lễ Rôma (QCTQ) số 92 và 93 cũng dạy rằng:
+ Mọi cử hành Thánh Thể hợp pháp đều do Ðức Giám mục chủ trì hoặc trực tiếp, hoặc qua các linh mục là những trợ tá của ngài.(2)
+ Trong Hội Thánh, linh mục đã lãnh nhận bí tích truyền chức, được quyền dâng hy lễ trong tư cách của Chúa Kitô.(3)
– Thánh bộ Phụng Tự và Kỷ Luật Bí tích trong Huấn thị Bí Tích Cứu Độ (BTCĐ) dạy rằng: “Chỉ duy có tư tế đã được truyền chức hữu hiệu là thừa tác viên hiện thân của Đức Kitô, in persona Christi, có khả năng cử hành bí tích Thánh Thể”.(4)
1 Giáo Luật, can. 900 § 1
2 QCTQ số 92
3 Ib số 93
4 Huấn thị “Bí tích Cứu Độ” số 154
5. Phụng vụ Thánh Thể
Phụng vụ Thánh Thể bắt đầu bằng việc chuẩn bị lễ vật và bàn thờ. Khi các thừa tác viên chuẩn bị bàn thờ, đại diện giáo dân mang bánh và rượu trở thành Mình và Máu Chúa Kitô. Chủ tế làm phép và ca ngợi Thiên Chúa về những lễ vật này rồi đặt chúng trên bàn thờ, nơi cử hành hy tế Thánh Thể. Ngoài bánh và rượu, có thể đưa ra những món quà bằng tiền để hỗ trợ Giáo hội và chăm sóc người nghèo. Lời nguyện trên Lễ vật kết thúc việc chuẩn bị này và chuẩn bị tất cả cho Kinh nguyện Thánh Thể.
6. Thừa tác viên trao Mình Thánh Chúa
Nói về việc trao Mình Thánh Chúa: Bộ Giáo Luật điều 910§1 đã quy định: “Thừa tác viên thông thường trao Mình Thánh Chúa là Giám Mục, Linh Mục và Phó Tế”. Vì thế, chỉ có Giám mục, Linh mục và Phó tế mới là “Thừa tác viên thường lệ trao Mình Thánh Chúa” do chức thánh mà họ lãnh nhận.
Theo Huấn thị “Bí Tích Cứu Độ” số 154 thì “Các thầy giúp lễ, bởi việc lãnh nhận thừa tác vụ, cũng như giáo dân, theo các quy tắc của giáo luật, đã lãnh nhiệm vụ trao Mình Thánh Chúa, được gọi là thừa tác viên ngoại thường trao Mình Thánh Chúa, kể cả ngoài lúc cử hành Thánh Lễ (5)
Số 156 còn trình bày thêm: “Chức vụ này (Thừa tác viên ngoại thường) phải được hiểu, theo nghĩa hẹp của nó, có tên gọi là ‘thừa tác viên ngoại thường trao Mình Thánh Chúa’, chứ không phải ‘thừa tác viên đặc biệt cho rước lễ’, cũng không phải là ‘thừa tác viên ngoại thường của Thánh Thể’, hoặc là ‘thừa tác viên đặc biệt của Thánh Thể’. Quả nhiên, các tên gọi đó có tác dụng nới rộng nghĩa của chức vụ đó một cách vừa không đúng phép vừa không thích hợp”.(6)
Như vậy, cụm từ “Thừa Tác Viên Thánh Thể” chỉ có thể được áp dụng một cách thích hợp cho những người đã lãnh nhận Bi Tích Truyền chức linh mục mà thôi. Ngay cả các thầy Phó tế cũng vẫn chưa phải là Thừa Tác Viên Thánh Thể. Nói các khác: không có thừa tác viên ngoại lệ để cử hành bí tích Thánh Thể.
5 Huấn thị “Bí tích Cứu Độ”155
6 Ib số 156
