Chúa quan tâm tôi là ai, Ngài không quan tâm tôi có gì
Câu hỏi mà chúng ta nên liên tục tự hỏi mình là: “Điều tôi đang làm, điều tôi mong muốn hoặc điều tôi có… có đưa tôi đến gần Thiên Chúa hơn không và Ngài đã tạo dựng tôi để tôi trở thành ai… hay điều đó đang tách rời tôi ra khỏi Thiên Chúa?”
Một trong những thách thức lớn nhất của thời đại chúng ta bắt nguồn từ việc không còn nhận ra và biết mình là ai, và chúng ta được tạo dựng để làm gì. Thực ra, chúng ta có thể biết những chân lý vĩnh cửu này, nhưng chúng ta có xu hướng bắt chúng câm lặng trong ý thức của mình.
Trong thời đại chủ nghĩa tiêu dùng này, chúng ta có xu hướng xác định bản thân, không phải bằng việc chúng ta là ai và chúng ta được tạo ra vì điều gì, mà bằng những gì chúng ta có hoặc không có.
Người ta có thể lo lắng về những câu hỏi như… “Tôi có nổi tiếng không? Tôi có của cải vật chất không – một ngôi nhà đẹp, những chiếc xe sang, những kỳ du lịch thư giãn tuyệt vời? Tôi có hấp dẫn về mặt thể chất không? Tôi có được thăng chức ở nơi làm việc không?”
Hoặc có thể chúng ta lo lắng vì không có được những thứ như thế. Chúng ta có một ham muốn tiêu dùng vô trật tự. Sở hữu đồ tiêu dùng vốn dĩ không sai. Ngay cả khi nhiều người ngày nay không có việc làm và thu nhập thì việc mong có được những điều này không có gì sai. Tuy nhiên, khi sự gắn bó với những thứ ở trần thế này trở nên quan trọng hơn con người thật của chúng ta, thì những sự gắn bó đó trở nên rối loạn và gây ra tội lỗi.
Mong muốn chu cấp chỗ ở, quần áo, thực phẩm, thuốc men và giáo dục cho gia đình mình không có gì sai trừ khi mong muốn đó và những hành động khởi đi từ mong muốn đó trở nên quan trọng với chúng ta còn hơn Thiên Chúa và Thánh Ý của Ngài dành cho cuộc sống của chúng ta.
Câu hỏi mà chúng ta nên liên tục tự hỏi mình là: “Điều tôi đang làm, điều tôi mong muốn hoặc điều tôi có… liệu chúng có đưa tôi đến gần Thiên Chúa hơn không và Ngài đã tạo dựng tôi để tôi trở thành ai… hay điều đó đang tách tôi ra khỏi Thiên Chúa?”
Phẩm giá con người của chúng ta đến từ Thiên Chúa – Ngài đã tạo dựng nên chúng ta, Ngài nâng đỡ chúng ta trong cuộc sống và Ngài mong muốn chúng ta được chúc phúc và vui hưởng sự hiệp thông với Ngài mãi mãi trong Nước Trời vĩnh cửu. Chỉ riêng đối với con người và các thiên thần, Ngài mới ban cho trí óc suy nghĩ và ý chí tự do. Tất cả những sản phẩm của nền văn hóa tiêu thụ hiện nay sẽ không có giá trị gì khi đối lập với phẩm giá này. Chúng ta nghe Chúa Giêsu hỏi: “Vì nếu người ta được cả thế giới mà phải thiệt mất mạng sống, thì nào có lợi gì?” (Mt 16: 26).
Chúng ta được dạy phải “Hãy tìm Chúa khi Ngài còn cho gặp, kêu cầu Ngài lúc Ngài ở kề bên” (Is 55: 6). Đó là một lời nhắc nhở kịp thời. Chúng ta được Chúa nhắc nhở rằng: “Tư tưởng của Ta không phải là tư tưởng của các ngươi, và đường lối các ngươi không phải là đường lối của Ta” (Is 55: 8).
Chúa Giêsu chỉnh sửa sự hiểu biết của chúng ta. Những người sống vào thời Chúa Giêsu phải chịu đựng những chỉnh sửa như thế. Chúa Giêsu cần phải đảo ngược thế giới của họ – nếu muốn thì chúng ta có thể nói, Chúa Giêsu lộn ngược nó lại. Chúng ta cũng cần phải để cho Chúa Giêsu lộn ngược cách nghĩ ngày nay của chúng ta.
Ví dụ, trong dụ ngôn ông chủ thuê người làm vườn nho, cuối ngày, khi phải trả lương cho công nhân, tất cả những người được thuê đều nhận được tiền công cả ngày như nhau, những người làm muộn cũng giống như những người được thuê vào lúc bình minh. Có hai cách phản ứng với điều này. Cách thứ nhất là coi ông chủ hoàn toàn không công bằng đối với những người được thuê vào đầu ngày – Chúa Giêsu cho chúng ta biết những người được thuê vào lúc bình minh suy nghĩ và phản ứng như vậy – hoặc cách thứ hai, chúng ta có thể khen ngợi ông chủ vì sự hào phóng đáng kinh ngạc của ông. Chúng ta có thể nhận ra rằng những người quan tâm đến việc “có tiền của” hơn là “nhân cách sống” nhiều khả năng sẽ đồng ý với phản ứng đầu tiên… và Chúa Giêsu dạy rằng phản ứng như vậy là sai vì “Tư tưởng của Ta không phải là tư tưởng của các ngươi …”
Ngày nay khi chạy theo các xu hướng gọi là “văn hóa tiêu dùng” vốn theo đuổi “việc kiếm tiền để ăn xài” một cách vô trật tự, chúng ta đâm ra lo lắng và bất an về vị thế của mình trong mối tương quan với người khác. Đây là khuynh hướng kiêu ngạo, tranh giành hơn thua và ghen ăn tức ở vì hám lợi, sa vào vũng tối về mặt tâm linh. Thói tham lam này khiến chúng ta không bao giờ thấy đủ, không bằng lòng với những gì mình có, rồi đâm ra oán giận ngay cả lòng quảng đại và thương xót dồi dào của Thiên Chúa, mà quên rằng phẩm giá của chúng ta hệ tại ở những điều hoàn toàn khác với những thứ tiền của đó: “Con người được đồng hóa với cái chết của Chúa Kitô, được dự phần vào mầu nhiệm phục sinh, được mạnh mẽ nhờ đức cậy, họ tiến lên đón nhận ngày sống lại” (Gaudium et Spes 22,4.) để trở nên người đồng thừa tự Nước Trời với Chúa Kitô.
Nhiều người chúng ta vẫn thực sự tin rằng cách nào đó chúng ta xứng đáng với những những gì chúng ta có và nhũng gì chúng ta mong muốn, nhưng lại rất thường hay quên mất rằng mọi thứ đều đến từ Chúa, ngay cả hơi thở, sức khỏe và cuộc sống mà chúng ta tận hưởng. Thay vì mong muốn điều tốt lành cho người khác, chúng ta chỉ còn mong muốn điều tốt cho chính mình. Như vậy, chúng ta đã không yêu thương như Chúa yêu thương và chúng ta đã không đạt tới tầm mức con người mà Chúa muốn khi tạo dựng nên chúng ta. Sau những lần chúng ta cư xử không phù hợp với những gì chúng ta cho là tốt và đúng, lương tâm của chúng ta đánh mất sự trong sáng, sức mạnh và sự tự tin về mặt đạo đức. Chúng ta cảm nhận có bóng tối trong lương tâm. Những người khác cũng cảm thấy sự rối bời đó trong nếp sống của chúng ta. Có một nguy cơ: dù không sống yêu thương chia sẻ, chúng ta vẫn cứ tin mình là người Công giáo tốt bởi vì chúng ta vẫn thực hành mọi hình thức bề ngoài của tôn giáo mình, giống như nhiều người Do Thái vào thời Chúa Giêsu tin rằng họ tốt lành và trung thành. Họ sai lầm và cả chúng ta cũng sai lầm. Cuộc sống của chúng ta phải phù hợp với các giá trị nội tại đích thực của mình nếu không chúng ta sẽ sống một cuộc sống mất cân bằng và thiếu đi năng lực sáng tạo cần thiết để đạt được tiềm năng thực sự của mình.
Điều mà ngày nay nhiều người trong chúng ta quên mất là làm thế nào để cuộc sống của mình có giá trị và ý nghĩa, và làm thế nào để nhìn thấy vẻ đẹp trong những điều nhỏ nhặt nhất hàng ngày. Càng lớn lên, chúng ta càng tích lũy được nhiều kiến thức, kỹ năng và nhất là tiền bạc, của cải. Nhưng chìa khóa để sống một cuộc sống thực sự có giá trị là sử dụng kiến thức và kỹ năng đó để biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn.
Làm thế nào chúng ta có thể thực hiện điều này? Hãy bắt đầu với chính mình trước tiên. Kiến thức và kỹ năng chỉ có tầm quan trọng nếu bạn làm được điều gì đó phi thường với chúng. Nhưng nếu chúng chỉ khiến bạn trở nên kiêu ngạo và cho rằng mình giỏi hơn những người chung quanh thì những kiến thức, năng lực và tiền bạc mà bạn tích lũy được đều trở nên không chỉ vô nghĩa mà nhiều khi trở thành công cụ hại người nhằm tranh thủ lợi ích vị kỷ cho mình.
Hãy dồn sức trở thành một người tốt hơn. Luôn luôn có thể trở thành một người tốt hơn. Khi bạn trở thành một người tốt lành hơn, thì bạn đang làm cho thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, để phát triển và trở thành một người tốt hơn, bạn phải thừa nhận những lỗi lầm, những mặt khuyết của mình và thừa nhận rằng có những điều bạn cần phải cải thiện. Trước hết, bạn hãy nỗ lực trở nên hình mẫu mà bạn mong muốn người khác trở nên.
Nếu thông điệp của Chúa Kitô khiến bạn nhận thức được những nhược điểm của mình – thì tốt! Bạn hãy quyết tâm không sống trong mê lầm nữa, và trở nên con người thật của mình, như Thiên Chúa mong muốn. Nếu bạn nghĩ tội lỗi của bạn quá lớn và quá nhiều… đã quá muộn để quay về với Ngài và cầu xin lòng thương xót của Ngài, thì hãy tin rằng dù bạn có sống thế nào đi nữa, Thiên Chúa vẫn rất quảng đại và đầy lòng thương xót. Hãy nhận ra rằng bạn đã ngủ mê trong sai lầm, nhưng không cần phải sợ hãi. Cho dù bây giờ là giờ thứ 11, hãy khiêm tốn thức tỉnh và quay về với Thiên Chúa với tấm lòng thống hối, đón nhận lòng thương xót của Ngài và thương xót người khác, vì “Chúa gần gũi tất cả những ai cầu khẩn Chúa, mọi kẻ thành tâm cầu khẩn Ngài” (Tv 145: 18).
Phêrô Phạm Văn Trung,